شباهت این روزهای بازار سرمایه به مهرماه 97 - بلاگ پو

به گزارش دنیای اقتصاد، بورس تهران پس از گذشت 10 روز از تجربه سقف تاریخی در ارتفاع 2 میلیون و 78 هزار واحد با ثبت افت بیش از 20 درصدی وارد فاز خرسی شد. روز یکشنبه شاخص کل با کاهش77/ 3 درصدی به پایین ترین سطح یک ماه و نیم اخیر خود یعنی رقم یک میلیون و 662 هزار واحدی نزول کرد. در این روز سهام 95 درصد شرکت ها با افت قیمت روبرو شدند و شاهد انتظار 20 هزار میلیارد تومانی نقدینگی برای خروج از گردونه معاملات سهام بودیم. ضمن آنکه روز یکشنبه در عملکردی بی سابقه 2 هزار و 640 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس تهران خارج شد.

مقایسه با مهر 97

فرایند روز های اخیر بورس تهران، فعالان بازار سهام را به یاد شرایط این بازار در نیمه دوم سال 97 می اندازد. جایی که بورس تهران برای 55 روز معاملاتی (از 9 مهر تا خاتمه آذر97) در راستا کاهشی پیش رفت و پایان با ثبت افت 15/ 20 درصدی به فاز خرسی فرو رفت. پس از آن، اما برای 41 روز کاری (از ابتدای دی تا 29 بهمن 97) شاهد نوسان کم مقدار این نماگر در محدوده 154 تا 166 هزار واحدی بودیم. پس از آن، اما با جذاب شدن قیمت ها، فعالان بازار شاهد بازگشت پرقدرت سهام به راستا صعودی بودند. به طوری که در 21 روز کاری به جامانده از سال 97، نماگر اصلی بورس تهران با صعود 14 درصدی همراه شد و سال 98 را نیز با رشد 186 درصدی به خاتمه رساند.

در نخستین روز های پاییز سال 97، نرخ دلار در فرایندی صعودی تا کانال 18 هزار تومان نیز پیشروی کرد، اما به یکباره شاهد ریزش دلار در بازار آزاد بودیم. این شرایط به بورس تهران نیز تسری پیدا کرد و فعالان تالار شیشه ای که همیشه نیم نگاهی نیز به خیابان فردوسی دارند، در سمت فروش سهام فعال شدند و ماحصل آن سقوط شاخص سهام از ارتفاع 195 هزار واحدی به 154 هزار واحد بود.

از ابتدای امسال نیز در ادامه فرایند صعودی سال 98، ورود بی وقفه نقدینگی به گردونه معاملات سهام سبب شد تا فقط در 91 روز کاری، شاخص کل بورس تهران با رشد 305 درصدی همراه شود. در این مدت همه عوامل مثبت همچون ورود سراسیمه پول های سرگردان، افزایش انتظارات تورمی، رشد نرخ دلار و سخنان حمایت گونه مقامات دولتی دست به دست هم دادند تا صعود قیمت سهام به فرایندی بی وقفه تبدیل شود. در این مدت تنها مرز های تکنیکال، روانی و اعداد رند بودند که بعضا افزایش فشار فروش را در پی داشتند که آن نیز با ورود سریع متقاضیان خرید سهام خنثی می شد. به طوری که تقریبا تمام سهام موجود در بازار از محدوده ارزندگی خارج شده بودند، اما قصد افت نداشتند.

هر چند پس از رشد های افسارگسیخته در یک سال گذشته، اصلاح قیمتی امری طبیعی محسوب می شود، اما با عبور دماسنج اصلی تالار شیشه ای از مرز دو میلیون واحد این انتشار اخبار و شایعاتی از مقامات دولتی مرتبط با بازار سهام فرایندی عکس را رقم زد. در این شرایط محدودیت های خودساخته همچون دامنه نوسان قیمت و حجم مبنا، آتش هیجانات منفی را افروخته تر کرد تا جایی که فقط در 10 روز کاری، شاهد ریزش بیش از 20 درصدی شاخص کل و ورود بازار سهام بعد از حدود دو سال به فاز خرسی بودیم. در مدت مذکور در مجموع 75 میلیارد دلار از ارزش کل بازار سهام (بورس و فرابورس) کاسته شد و این شرایط در سایه انفعال مقام سیاست گذار رقم خورد و هنوز نیز راهکاری برای دماسنج اقتصاد ایران اندیشیده نشده است.

حذف دامنه نوسان؛ لازمه یک بازار کارآ

کاهش نقدشوندگی به عنوان یک ریسک جدی برای تمام بورس های اوراق بهادار شناخته می شود. در واقع، مزیت اصلی بازار های سهام در همین قدرت نقدشوندگی بالاست؛ بنابراین اعمال محدودیت و اتخاذ سیاستی که کاهش معنادار نقدشوندگی را به دنبال داشته باشد، طبعا موجی از بی اعتمادی را میان عموم سرمایه گذاران به دنبال خواهد داشت.

در این میان دامنه نوسان قیمت سهام که محدودیتی مختص بورس تهران است، ضمن آنکه به کاهش نقدشوندگی سهام و در نهایت بازار می انجامد، سبب افزایش هیجانات مثبت و منفی، تشکیل صفوف خرید و فروش و فرسایشی شدن اصلاح در بازار می شود. با حذف دامنه نوسان که لازمه رسیدن به یک بازار کارآ است، اما شاهد افزایش گردش معاملاتی بازار، کاهش هیجان در راستا صعود یا نزول، جلوگیری از علامت دهی به بازار و دستکاری قیمت ها و افزایش نقدشوندگی خواهیم بود که به همراه خود شفافیت، معاملات بیشتر و افزایش مشتری را به همراه خواهد داشت.

در این راستا، اما با مقاومت مقام ناظر با حذف این محدودیت خودساخته بدون توجه به عواقب آن هستیم. شاید در اولین قدم بهتر است فکری به حال راه اندازی بازار برتر شود؛ یکی از وعده هایی که اوایل تابستان سال 1398 توسط بورسی ها داده شد، اما هنوز خبری از اجرایی شدن آن نیست. در این بازار مقرر شده تا شرکت هایی که حداقل نمره اطلاع رسانی شان کمتر از 70 نباشد، سرمایه شان حداقل به هزار میلیارد تومان و سهام شناورشان حداقل 25 درصد باشد یا اینکه سهام آزاد شناورشان از نظر ریالی 1500 میلیارد تومان باشد لیست شوند.

بازار خرسی چیست؟

بازار خرسی (Bear market) و بازار گاوی (Bull market)؛ دو واژه ای که به گوش همه فعالان بازار های سرمایه گذاری آشناست.

حتی اگر درخصوص معنای واقعی آن اطلاعاتی نداشته باشند. قبل از اینکه به شرایط بورس تهران و فاصله تا فاز خرسی وارد شویم، ضروری است نگاهی کلی به دو اصلاح مزبور داشته باشیم. بازار خرسی و گاوی چیست؟ چرا از این واژه ها در زمان صعود و نزول بازار ها استفاده می شود؟ بورس نیویورک یکی از عظیمترین بازار های اقتصادی است که در وال استریت بنا شده است. چند متر مانده به درب ورودی بورس نیویورک دو مجسمه عظیم دیده می شود. مجسمه برنزی یک گاو عظیم که در مقابل یک خرس تنومند قرار گرفته است. مجسمه گاو معرف همه سرمایه گذارانی است که ریسک پذیری زیادی دارند و معتقدند ظرفیت رشد در بازار وجود دارد و مجسمه خرس نمادی از سرمایه گذارانی است که می ترسند بازار با افت روبرو شود. اما چرایی این نامگذاری به رفتار دو حیوان مذکور در زمان مبارزه بازمی شود.

گاو ها هنگام مبارزه و جنگ، با حرکت دادن سر و شاخ خود از پایین به بالا سعی در ضربه زدن به دشمن را دارند و به عبارتی حریف خود را به بالا پرت می نمایند. در خرس، اما عکس این موضوع صادق است. خرس ها در نبرد، همیشه با دستان پر قدرت و ضربات از بالا به پایین دست ها، به حریف ضربه زده و آن را شکست می دهند. از این رو بازار صعودی به بازار گاوی و بازار نزولی به بازار خرسی معروف است.

اما افزایش یا کاهش قیمت ها در یک روز یا یک هفته نشان از گاوی یا خرسی بودن آن بازار نیست، بلکه آنچه نوع بازار را معین می نماید، فرایند بلندمدت آن است. بر اساس تعاریف اقتصادی-رفتاری، زمانی که نماگر یک بازار نسبت به سقف (یا کف) پیشین خود با کاهش (یا افزایش) بیش از 20 درصدی روبرو شود، از اصطلاح بازار خرسی (یا گاوی) استفاده می شود.

کشتی کروز: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوس